Edhe para krizës COVID-19, marrëdhëniet SHBA-Kinë kishin hyrë në një periudhë veçanërisht mosbesimi dhe lufte.
Presidenti i 45-të i SHBA i coi gjërat në një nivel të ri.
Në strategjinë e saj të sigurisë kombëtare të vitit 2017, administrata Trump deklaroi hapur se konkurrenca e madhe e fuqisë ishte tipari përcaktues i epokës dhe konkursi me Kinën ishte në zemër të strategjisë globale të SHBA.
Presidenti Donald Trump në fushatën e tij filloi një luftë tregtare me Kinën. Nga ana e tij, Pekini ka vazhduar me axhendën e tij dhe taktikat destabilizuese.
Pandemia e tanishme globale ka krijuar një katastrofë njerëzore. Por në vend që të ishte një arsye për t’u bashkuar, COVID-19 ka qenë një përshpejtues i armiqësive SHBA-Kine.
Pakënaqësia Amerikane ndaj Kinës është rritur në mënyrë dramatike, nga përpjekjet e qarta të administratës Trump për t’ia hedhur të gjitha fajet Kinës.
Sekretari i Shtetit Mike Pompeo vazhdimisht ka kritikuar Kinën. Vetëm javën e kaluar, ai deklaroi se SHBA. kishte “prova domethënëse” se pandemia nuk ishte thjesht një katastrofë e shkaktuar nga keqmenaxhimi kinez, por ishte prodhuar në një laborator në Wuhan.
Trump ka nxitur gjithashtu një përshkallëzim të mëtejshëm të mosmarrëveshjes tregtare midis vendeve, e cila ishte ndalur pas një marrëveshjeje të përkohshme në janar.
Duke filluar nga teoritë absurde të komplotit se virusi ishte një shpikje amerikane deri në kërcënime kundër thirrjes së Australisë për një hetim të pavarur për pandeminë, përfshirë këtu edhe tarifat për eksportet e elbit, kjo diplomaci “luftëtar ujku” pasqyron jo vetëm komunikimin e ngathët politik, por një perspektivë mjaft konkurruese.
Të Shtunën, Pekini publikou një artikull prej 11,000 fjalësh duke mohuar gjithçka.
Marrëdhënia midis dy ekonomive më të mëdha në botë është përkeqësuar ndjeshëm, por jo në mënyrë të pakthyeshme.
Në kushtet e Pekinit, Kina ishte e para që vuajti nga virusi. Por për shumicën e pjesës tjetër të botës, virusi u përhap për shkak të paaftësisë së Kinës për të menaxhuar shpërthimin fillestar për shkak të mohimit dhe mbulesave. Bota, me të drejtë, dëshiron jo vetëm një shpjegim, por të dijë edhe origjinën.
Pekini, megjithatë, dëshiron ta paraqesë veten si një model i suksesshëm në luftën kundër virusit dhe një burim i pajisjeve dhe parave shumë të nevojshme mjekësore për të mbështetur përpjekjet e vendeve të tjera. Deri më tani, Kina duket se nuk ka gjasa të pranojë ndonjë hetim ndërkombëtar.
E gjithë kjo tregon se kriza e tanishme nuk do të transformojë marrëdhëniet midis SHBA-së dhe Kinës në një mënyrë pozitive, por përkundrazi do të përshpejtojë konkurrencën midis të dyve.
Se si do të vazhdojë ky rivalitet dhe implikimet e tij për botën do të varen nga disa faktorë kryesorë.
Së pari, ekziston natyra e rimëkëmbjes ekonomike. Kush do të shërohet më shpejt dhe sa i keq do të jetë dëmi?
Duket se ka shumë të ngjarë që SHBA do të ketë kapacitete të kufizuara. Por Kina gjithashtu do të ngatërrohet në një farë mase dhe nuk ka gjasa të jetë në gjendje të thjesht të zëvendësojë SHBA në Azi.
Një faktor i dytë do të jetë shkalla në të cilën secila palë është në gjendje të përdorë pandeminë dhe pasojat e saj për të krijuar partneritete me vendet në mbarë botën. Kjo është veçanërisht e rëndësishme pasi shumë kombe, si të pasur, edhe të varfër, do të përballen me probleme të vërteta ekonomike.
Trump ka të ngjarë të vazhdojë të dëmtojë një prej pasurive më të mëdha gjeopolitike të SHBA-së.
Kina, nga ana tjetër, do të përpiqet të përdorë pasurinë e saj të konsiderueshme dhe aftësinë e zhvillimit për të forcuar rrjetin e saj të partnerëve globalë. Mbetet të shihet, megjithatë, nëse këto përpjekje do të kenë rezultat pozitiv.
Kriza globale financiare nga 2007 deri në vitin 2008 preku financat, besimin dhe besueshmërinë e fuqive perëndimore.
COVID-19 ka të ngjarë të ketë të paktën një efekt të madh.
Jo vetëm që rimëkëmbja globale do të ndodhë në kontekstin e një rivaliteti gjeopolitik të turbullt midis dy superfuqive, por SHBA ka të ngjarë të dalë më e dobët dhe Kina më e fortë se më parë.
Përkthyer dhe përshtatur nga CNA/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kina po përgatitet për më të keqen”
“Ballkanizimi” i rrezikshëm i BE-së
