Pandemia e Covid-19 i ka bërë të gjithë të mendojnë nëse demokracitë liberale perëndimore duhet të rimendojnë rrënjësisht marrëdhëniet e tyre me Kinën, një regjim autoritar.
Kjo ka qenë veçanërisht konfrontuese për Bashkimin Evropian, i cili ka kaluar vitet e kaluara në mënyrë aktive ka kërkuar angazhim dhe bashkëpunim më të madh me Pekinin.
Në fillim, kjo duket mjaft e thjeshtë. Pavarësisht lëvizjes së bllokut drejt Kinës, marrëdhënia transatlantike është gurthemeli i rendit perëndimor të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara.
Një pauzë evropiane në bisedimet aktuale me Kinën për të marrë parasysh ato që kanë ndodhur dhe cilat mund të jenë përparësitë evropiane pas-Covid, megjithëse të kushtueshme ekonomikisht, mund të ishte një veprim i zgjuar. Do të ishte gjithashtu i mirëpritur në Uashington.
Sidoqoftë, veprimet e Kinës që nga fillimi i pandemisë nuk kanë çuar në përfundimin në Bruksel se tani është koha që Evropa të mbështetet tek Kina.
Prioritetet e tanishme të BE-së janë rimëkëmbja nga koronavirusi, si ekonomikisht ashtu edhe strategjikisht; duke u bërë një lojtar serioz gjeopolitik; forcimi i ekonomisë së Evropës; dhe të qenurit udhëheqëse botërore për krizën e klimës.
Zyrtarët besojnë se angazhimi kinez është thelbësor nëse bota do të kuptojë virusin dhe të mësojë nga kjo. Pasuria e madhe dhe gatishmëria e Kinës për të investuar është padyshim një perspektivë shumë tërheqëse për ekonomitë në BE.
Sidoqoftë, pandemia gjithashtu ka rikthyer vëmendjen edhe për çështje të tjera që përfshijnë Kinën që liderët evropianë i kishin anashkaluar, përfshirë burgosjen e deri në një milion ujgurëve kryesisht myslimanë në rajonin perëndimor të Xinjiangb të vendit, spiunazhin industrial dhe shtypjen e demokracisë në Hong Kong .
Kjo ka ardhur vetëm disa muaj para se BE dhe Kina ishin planifikuar të takoheshin në një samit të qendrës në shtator. Ndoshta, Covid-19 e ka shtyrë atë takim.
Kjo e zë Evropën ngushtë. Nga njëra anë, ajo duhet të angazhohet me Pekinin; nga ana tjetër, duhet të pranojë në mënyrë më adekuate se Kina është një rival sistematik, të cilit nuk mund t’i besohet plotësisht.
Ndërsa BE e sheh pozicionin e saj të ndërlikuar ndaj Kinës si një avantazh diplomatik, ajo rrezikon të ndërlikojë çështjet me dy nga aleatët e saj më të afërt në të ardhmen e afërt: Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara.
Vitin e kaluar, qeveria e Boris Johnson ranë dakord që gjigandi kinez i telekomunikacionit Huawei mund të ndërtojë deri në 35% të infrastrukturës së 5G të Mbretërisë së Bashkuar, pavarësisht presionit të madh nga Uashingtoni.
Mbretëria e Bashkuar gjithashtu ka një qëndrim të vetin për sa i përket Hong-Kong, duke thënë se ajo do të sigurojë nënshtetësinë për miliona njerëz nga Hong-Kongu.
Sigurisht, kjo po shihet një fitore e madhe nga skifterët e Kinës në Uashington. Dhe me Mbretërinë e Bashkuar, SHBA tani inkurajohet të godasë më shumë Kinën.
BE do të duhet të gjejë mënyra të reja për të mbrojtur autonominë e saj në çështjet ndërkombëtare.
Kjo autonomi është akoma tepër e çmuar për BE-në. Por gjithashtu Brukseli nuk mund të lejojë të veprojë me të njëjtën shkallë të “naivitetit” që bëri pas pas krizës së eurozonës.
Katër zyrtarë të BE pranuan privatisht se ata pendohen që nuk janë më të sigurt me Kinën. “Ne jemi tregu numër një në botë dhe tani duhet ta përdorim atë si levë kur kemi të bëjmë me Kinën,” tha një diplomat i BE i përfshirë në politikën e jashtme të Brukselit.
Kjo ka të ngjarë të bëhet shumë e ndërlikuar. Pavarësisht gjithçkaje, objektivi kryesor ndërkombëtar i BE-së mbetet të balancojë marrëdhëniet e saj midis SHBA-së dhe Kinës duke u angazhuar me këtë të fundit.
Tani për tani, të gjitha vendet bien dakord që angazhimi kinez është thelbësor, por duhet ta pranojnë faktin që Kina është një rival sistemik.
Pekini ka qenë historikisht i mirë në zgjedhjen e vendeve anëtare që janë simpatikë ndaj pozitës kineze, veçanërisht shtetet më pak të pasura të Evropës Lindore dhe qeveritë populiste në Itali dhe Austri.
Nëse shtetet anëtare fillojnë të mendojnë krejtësisht ndryshe në muajt e ardhshëm, “të mëdhenjtë” në Bruksel mund të duhet “t’i vënë ambiciet e tyre në akull” për pak kohë.
Përkthyer dhe përshtatur nga CNN/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“BE-ja nuk po bën garë me ndihmat për Ballkanin”
“Kina ju ka ndihmuar… Po Francën e Gjermaninë i harruat?!”
“Koronavirus më keq se lufta tregtare”
