“Duhet të veprojmë tani, ose Europa do të zhduket nën dallgët e populizmit”. Kështu kanë paralajmëruar një grup intelektualësh nga 21 vende europiane, në një kohë kur Britania e Madhe po largohet nga BE dhe nacionalistët duken të vendosur për të fituar zgjedhjet parlamentare të BE.
Grupi i 30 shkrimtarëve, historianëve dhe laureatëve të çmimit Nobel deklaroi në një manifest të botuar në disa gazeta, se Evropa po shpërbëhet para syve tanë.
“Vlerat liberale në Evropë përballen me një sfidë që nuk është parë që nga vitet 1930”, shkruajnë ata.
Ata shkruajnë me keqardhje se Evropa është braktisur nga i gjithë Kanali, duke iu referuar Brexit që i ka çuar marrëdhëniet anglo-evropiane në pikën më të ulët që nga Lufta e Dytë Botërore.
Dhe ata thonë se nëse nuk bëhen përpjekje për të luftuar një valë në rritje të populizmit, zgjedhjet e BE do të jenë më fatkeqet ndonjëherë: fitore për shkatërruesit; turp për ata që ende besojnë në trashëgiminë e Erasmus, Dante, Goethe, dhe Comenius; përçmim për inteligjencën dhe kulturën; shpërthime të ksenofobisë dhe antisemitizmit; fatkeqësi.
Shkrimi me 800 fjalë u hartua nga filozofi francez Bernard-Henri Lévy. Nënshkruesit përfshinin romancierët Ian McEwan dhe Salman Rushdie, historianin Simon Schama dhe laureate e çmimit Nobel Svetlana Alexievitch, Herta Müller, Orhan Pamuk dhe Elfriede Jelinek.
Në zgjedhjet e BE-së në maj, të parat zgjedhje që nuk do të përfshijnë Britaninë, shumica e vëzhguesve parashikojnë një rritje të mbështetjes për partitë populiste, nacionaliste apo partive kundër emigracionit.
Matteo Salvini i Italisë e ka konsideruar votimin si një zgjedhje të drejtpërdrejtë midis Evropës së elitave, bankave, financave, emigracionit dhe punës së pasigurt dhe asaj të njerëzve dhe të punës, duke u zotuar të formojnë një bosht italiano-polak euroskeptik.
Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, ka thënë se zgjedhjet janë një shans për t’i dhënë lamtumirën demokracisë liberale.
Rezultati i zgjedhjeve ka të ngjarë të jetë një përbërje shumë komplekse parlamentare, ndërtim delikat i koalicionit dhe një parlament europian gjithnjë e më i paaftë për të miratuar legjislacionin për t’u marrë me sfida, siç janë emigracioni dhe reforma e eurozonës.
Pavarësisht gabimeve, Evropa mbetet shtëpia e dytë e çdo burri dhe gruaje të lirë në planet, thonë intelektualët.
Nënshkruesit e plotë janë: Vassilis Alexakis, Svetlana Alexievitch, Anne Applebaum, Ismail Kadare, Jens Christian Grøndahl, David Grossman, Agnès Heller, Elfriede Jelinek, György Konrád, Milan Kundera, Bernard-Henri Lévy, António Lobo Antunes, Claudio Magris, Ian McEwan, Herta Müller, Lyudmila Ulitskaya, Orhan Pamuk, Rob Riemen, Salman Rushdie, Fernando Savater, Roberto Saviano, Eugenio Scalfari, Simon Schama, Peter Schneider, Abdulah Sidran, Leïla Slimani, Colm Tóibín, Mario Vargas Llosa, Adam Michnik dhe Adam Zagajewski.