Edhe pse Bashkimi Evropian dhe Rusia janë pjesë e të njëjtës tokë, ato nuk kanë aq shumë të përbashkëta.
Në fakt, rusët duhet të vendosin akoma se ku banon vendi i tyre në botë. Pjesa më e madhe e territorit të saj është në Azi, por mbi 70% e njerëzve të saj jetojnë në perëndim të Maleve Urale. Megjithatë rusët orientohen drejt Evropës.
Rusia është një kolos me armë bërthamore, megjithatë ajo po bie demografikisht, ekonomikisht dhe teknologjikisht. Vendi akoma e fiton jetesën, duke eksportuar lëndë djegëse fosile dhe mallra të tjera, gjë që nuk është mjaft e mjaftueshme për ruajtjen e statusit të superfuqisë në shekullin njëzet e një.
Rrezikohet gjithnjë e më shumë për t’u bërë partner i ri i Kinës.
Alternativa e vetme, pra, është Evropa. Por të dyja palët janë të burgosura të historive të tyre përkatëse.
Marrëdhënia e Rusisë me pjesën tjetër të Evropës përcaktohet gjithashtu nga historia e saj. Duke u rikthyer nga rënia e Sovjetikëve gjatë gjithë viteve 1990, Rusia ka adoptuar një mentalitet të shekullit XIX që nga ardhja e pushtetit të Putinit në vitin 2000. Elita ruse e konsideron vendin si një fuqi të madhe evropiane, madje një hegjemon, në rastin e Evropës Lindore, që e vendos atë drejtpërdrejt kundër BE-së.
Rusia është thjesht shumë e madhe për t’u integruar në BE (me të vërtetë, nuk është e qartë se kush do të integrohej me kë).
Edhe sikur të mos ishte kështu, Rusia, ose të paktën udhëheqja e saj, nuk i ka vlerat e BE-së. Përveç demokracisë, pavarësisë gjyqësore dhe sundimit të ligjit, BE ka hequr dorë nga çdo rishikim i kufijve me forcë.
Ndërkohë që afërsia gjeografike kërkon që Rusia dhe BE të menaxhojnë marrëdhëniet e tyre në një mënyrë sa më të favorshme të jetë e mundur, lufta e vazhdueshme e Kremlinit në rajonin Donbas të Ukrainës e bën këtë të pamundur.
Sidoqoftë, Presidenti Francez Emmanuel Macron ka bërë përpjekje të vazhdueshme për të përmirësuar marrëdhëniet BE-Rusi, veçanërisht duke u takuar me Putin në prag të samitit të G7 në Biarritz muajin e kaluar. Sipas mendimit të Macron, nuk është në interesin e Evropës ta drejtojmë Rusinë më tej në krahët e Kinës, ose të qëndrojmë dhe të shikojmë shpërbërjen e vazhdueshme të traktateve të kontrollit të armëve amerikano-ruse.
Në lidhje me kontrollin e armëve, interesat amerikane dhe evropiane nuk janë të njëjta.
Por përpjekjet e Macron shtrojnë shumë pyetje. Si fillim, nuk është e qartë se çfarë roli mund të luante Evropa në rinovimin e regjimit global të kontrollit të armëve. Pa SHBA, Evropa ka pak për të ofruar Rusinë për çështjen e raketave të ndërmjetme.
Evropa ka diçka për t’i ofruar Rusisë ekonomikisht. Por përmirësimi i marrëdhënieve ekonomike është thjesht i pamundur pa përparim të verifikueshëm në zbatimin e Protokollit të Minsk për të përfunduar konfliktin në Donbas. Është e paqartë nëse Putini do të ishte gati për këtë.
Por problemi i vërtetë midis Rusisë dhe BE-së është çështja e demokracisë.
Frika më e madhe e Putinit dhe oligarkisë ruse është se revolucioni Maidan i Ukrainës 2014 mund të përsëritej në Sheshin e Kuq të Moskës. Kremlini nuk e fajëson NATO-n për atë mundësi; fajëson BE-në.
Por kërcënimi i vërtetë në sytë e oligarkisë ruse është BE dhe promovimi i saj i demokracisë dhe sundimit të ligjit.
Në shekullin XIX, Rusia cariste ishte udhëheqësi i “Aleancës së Shenjtë”, një sulm reaksionar kundër revolucioneve borgjeze që ishin në Evropë. Kjo dinamikë u kthye nën bolshevikët pas vitit 1917, kur Rusia u bë djepi i revolucionit.
Regjimi i Putinit ka ndjekur një trajektore të ngjashme, duke u bërë aleate me Kishën Ortodokse dhe duke filluar sulme mbi “Perëndimin dekadent”, kundër homoseksualizmit dhe liberalizmit. Mbështetja aktive e Kremlinit për forcat iliberale, nacionaliste në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara është vetëm një pjesë e kësaj panorame.
Sikur të dëshirojë një përmirësim në marrëdhëniet midis BE-së dhe Rusisë, ai nuk do të vijë as shpejt, as lehtë. Në çështjet kryesore të Ukrainës dhe demokracisë, Evropa vështirë se mund të ndryshojë ndonjë gjë.
Joschka Fischer ishte Ministri i Jashtëm gjerman dhe zëvendëskancelari nga 1998-2005. Fischer hyri në politikën zgjedhore pas pjesëmarrjes në protestat e viteve 1960 dhe 1970 dhe luajti një rol kyç në themelimin e Partisë së Gjelbër të Gjermanisë, të cilën ai e udhëhoqi për pothuajse dy dekada.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Si të shmanget një luftë e re e ftohtë…
Dy sisteme, një botë
Cila fuqi do e fitojë shekullin e njëzet e një?
