Më 1 tetor, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky njoftoi mbështetjen e qeverisë së tij për një marrëveshje që do të çonte në zgjedhje në provincat lindore të Luhansk dhe Donetsk, pjesë të mëdha të të cilave u kapën nga separatistët e mbështetur nga Rusia në vitin 2014, me qëllimin përfundimtar të dhënies së tyre status i veçantë i vetëqeverisjes. Ishte një zhvillim i rëndësishëm, jo vetëm sepse sinjalizoi pranimin e Ukrainës me një proces që mund t’i jepte fund armiqësive në vend, por edhe për shkak të implikimeve për një rend botëror në trazira.
Nga sulmi i guximshëm i Iranit ndaj objekteve të mëdha të naftës në Arabinë Saudite deri në fillimin e një hetimi kundër presidentit amerikan Donald Trump, muaji i fundit ka treguar edhe një here paqëndrueshmërinë që kap kontrollin ndërkombëtar.
Ndërsa Arabia Saudite dhe Irani luftojnë për dominimin në Lindjen e Mesme, dhe ndërsa pozicioni i Kinës në rendin ndërkombëtar vazhdon të evoluojë, tre aktorë të tjerë të mëdhenj, Evropa, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara, po transformojnë rolet e tyre globale.
Filloni me Rusinë. Që nga viti 2014, kur vendi pushtoi Ukrainën dhe aneksoi në mënyrë të paligjshme Krime, këndvështrimi konvencional ka qenë që Presidenti Vladimir Putin kishte vendosur të vepronte si “shkatërrues” në çështjet ndërkombëtare. Në fund të fundit, i mungonin burimet për të riprodhuar rolin e saj si një peshë globale e rëndë.
Në përputhje me këtë perspektivë, kur Rusia ndërhyri në Siri për të mbështetur aleatin e saj, Presidentin Bashar al-Asad, shumë e shikuan këtë veprim si oportunizëm të thjeshtë: Putin po përfitonte nga kaosi për të treguar se ai ende mund të prishte planet e Perëndimit. Përfshirja në rritje e Rusisë në Venezuelë dhe Afrikë u vlerësua në të njëjtën mënyrë.
Megjithatë, sot, Rusia është një ndërmjetës i vërtetë global. Në Ukrainë, pranimi i Zelensky i të ashtuquajturës formula Steinmeier paraqet një hap të madh drejt normalizimit të pranisë së Rusisë në vend dhe lidhjeve të saj me Evropën dhe SHBA.
Si e tillë, ishte një fitore e rëndësishme për Putinin në përpjekjen e tij për të ringjallur Rusinë si një fuqi globale.
Rëndësia e rinovuar e Rusisë ka ardhur pjesërisht për shkak të tërheqjes së Amerikës nga udhëheqja globale. Kontrasti ishte në shfaqje të ashpër pas sulmeve të muajit të kaluar në Arabinë Saudite.
Putini e paraqiti Rusinë si një përgjegjës të mundshëm të stabilitetit rajonal në Lindjen e Mesme. Putin e bëri të qartë që ai do të punojë me të gjitha palët. Eksportuesi shtetëror i armëve të Rusisë njoftoi gjithashtu se do të takohej me vendet e Lindjes së Mesme për t’i shitur atyre sisteme armësh anti-drone.
Kjo është qasja e një strategu, jo të një “shkatërruesi”.
SHBA po lëviz në drejtim të kundërt. Duke pasur parasysh ndikimin e Amerikës, në shumë mënyra, ajo mbetet një aktore e domosdoshme.
Evropa ka ende një rol për të luajtur, dhe po përpiqet ta luajë atë. Por, në një kohë të zhvendosjes së dinamikës globale të fuqisë, liderët evropianë duhet t’i qasen kësaj përgjegjësie me shumë kujdes, duke u kujdesur të marrin në konsideratë të gjitha pasojat e mundshme të marrëveshjeve që ato lehtësojnë brenda një rendi global në ndryshim.
Evropa duhet të dijë saktësisht kujt i shërbejnë përpjekjeve të saj. Në fund të fundit, edhe një marrëveshje në Ukrainë që premton ti japë fund viteve të armiqësive mund të jetë më e rrezikshme nga sa mund të duket.
Ana Palacio është ish-Ministre e Punëve të Jashtme të Spanjës dhe ish-zëvendëspresidente në Këshillin e Përgjithshëm të Grupit të Bankës Botërore. Ajo është një pedagoge në Universitetin Georgetown.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Putin i ka dhënë NATO-s një arsye për të jetuar përsëri”
“Ballkanizimi” i Evropës
“Rusia nuk mund ta zëvendësojë kurrë SHBA-në”
